The Platform (El hoyo) เดอะ แพลตฟอร์ม (2019) ⭐️ 7.0/10

The Platform (2019)
El hoyo (original title)
TV-MA | 1h 34min | Horror, Sci-Fi, Thriller | 20 March 2020 (USA)
https://www.imdb.com/title/tt8228288/

Director: Galder Gaztelu-Urrutia
Writers: David Desola (screenplay by), David Desola (story by)
Stars: Ivan Massagué, Zorion Eguileor, Antonia San Juan

ในเรือนจำที่นักโทษชั้นบนได้อยู่ดีกินดีขณะที่นักโทษชั้นล่างต้องอัตคัดขัดสน ชายคนหนึ่งพยายามหาทางเปลี่ยนแปลงเพื่อสร้างความเท่าเทียมให้กับทุกคน

ผลงานกำกับเรื่องแรกของ แกลเดอร์ กัซเตลู-เออรูเทีย ที่คร่ำหวอดในการทำหนังสั้นและโฆษณากว่า 15 ปี และงานชิ้นนี้ก็สร้างชื่อให้เขาเมื่อสามารถคว้ารางวัลมาได้จากหลายเทศกาล อาทิ รางวัลขวัญใจผู้ชมในสาย Midnight Madness จากเทศกาล Toronto International Film Festival ประเทศแคนาดา, ภาพยนตร์ยอดเยี่ยมจากเทศกาล Sitges – Catalonian International Film Festival ประเทศสเปน ก่อนจะถูกเนตฟลิกซ์ซื้อสิทธิ์ในการฉายสตรีมมิ่งทั่วโลก

โกเรง(อีวาน มาสซากูเอ้) ตื่นขึ้นมาด้วยความสงสัยเมื่อนอนบนเตียง ในห้องๆ หนึ่งที่อีกฟากมีชายแก่คนหนึ่งชื่อว่า ตรีมากาซี(โซเรี่ยน เอกูเลียร์)แม้เราจะทราบว่าเขาเต็มใจมาอยู่ที่นี่ สถานที่ซึ่งหากอยู่ครบตามกำหนดจะสามารถได้ใบประกาศหนึ่งใบ แต่เขาก็รู้จักรายละเอียดของสถานที่แห่งนี้มันน้อยเต็มทน

สิ่งที่เขาเห็นคือในห้องแคบๆ ในหอคอยระฟ้าแห่งหนึ่งที่เขียนหมายเลขชั้นบนกำแพง ไร้การตกแต่งใดๆ มีอ่างล้างหน้าหนึ่งตัว ไม่มีบันได มีช่องว่างตรงกลางอาคารที่เมื่อมองลงไปมีอีกหลายสิบชั้นราวกับไม่มีที่สิ้นสุด เมื่อมีเสียงสัญญาณดังขึ้น จะมีแท่นขนาดพอดีกับช่องว่างนั้นมาพร้อมกับอาหารจัดวางเรียงเต็มแท่นสี่เหลี่ยมจัตุรัสดังกล่าว อาหารถูกปรุงโดยพ่อครัวฝีมือดีที่อยู่ชั้น 0 หรือชั้นบนสุด เว้นแต่ว่ามันเป็นเศษอาหารเหลือจากอีกหลายชั้นก่อนหน้า ที่บางอย่างเหลือเพียงซากเศษของการกินอย่างมูมมาย เลอะเทอะเต็มแท่นเท่านั้น
เวลากินอาหารบนแท่นมีเพียง 2 นาที ห้ามมีการเก็บอาหารไว้กินสำรองในมื้อต่อไปมิฉะนั้นอุณหภูมิห้องจะร้อนหรือเย็นจัดขึ้นมาทันที

จากนั้นแท่นจะเลื่อนลงไปตามชั้นต่างๆ จนถึงด้านล่างสุด ยามกลางคืนท่ามกลางแสงสีแดง แท่นจะพุ่งขึ้นกลับสู่ชั้นบนด้วยความเร็วสูงเป็นชั้นนี้ซ้ำแล้วซ้ำเล่าทุกวี่วัน

แท้จริงที่นี่คือคุกจองจำนักโทษที่หากสามารถทนอยู่ได้จนครบตามกำหนดจะถูกปล่อยเป็นอิสระ ขณะที่ตัวโกเรงนั้นกลับต่างออกไป เขามาที่นี่ด้วยความต้องการใบประกาศที่หนังไม่ได้บอกให้ทราบว่าหากอยู่ครบกำหนดมันจะให้อะไรตอบแทนกับเขา ?

โดยที่โกเรงเพิ่งตระหนักได้ว่าหลังจากเวลาผ่านไปราว 3 เดือน จะมีเงื่อนไขในการสลับเปลี่ยนคนทั้งสองไปอยู่ชั้นอื่นที่อาจอยู่สูงกว่า หรือต่ำกว่านี้ก็ได้เช่นกัน และเมื่อถึงตอนนั้นเองความไว้เนื้อเชื่อใจของคนในห้องก็จะเปลี่ยนไปจากหน้ามือเป็นหลังมือ

The Platform เป็นหนังที่มีบรรยากาศแบบโลกดิสโทเปียในนิยายไซไฟ จากบทของ เดวิด เดโซลา และ เปโดร ริเวโร่ แต่ขณะเดียวกันก็ชวนให้นึกถึงบทละครแนวแอบเสิร์ดเรื่องสำคัญอย่าง คอยโกโดต์ หรือ Waiting for Godot(1953) ผลงานของ ซามูเอล บัคเก็ตต์ นักเขียนชาวไอร์แลนด์ ที่ว่าด้วยตัวละครสองคนที่เฝ้าคอยบางสิ่งบางอย่างอยู่วันแล้ววันเล่า โดยที่ไม่ทราบด้วยซ้ำว่าการรอคอยดังกล่าวจะได้ผลลัพธ์ดังที่วาดหวังไว้หรือไม่ สะท้อนสภาพอันเล็กจ้อยของมนุษย์ได้เป็นอย่างดี และมีนัยยะทางศาสนาอยู่ในเรื่อง

เช่นเดียวกับกับหนังเรื่องนี้ที่ขยายเรื่องราวจากเนื้อหานั้นออกไป การตั้งชื่อตัวละครแบบคนโบราณ มีการโต้เถียงกันเรื่องความเชื่อในพระเจ้า เทคโนโลยีประหลาดของตัวหอคอยที่ไร้การอธิบาย ก็ชวนให้เรานึกว่ามันเป็นเรื่องที่พ้นไปจากเทคโนโลยีล้ำสมัยได้เช่นกัน พร้อมๆ กับการที่มีหญิงสาววิกลจริตคนหนึ่งออกตามหาเด็กที่อ้างว่าเป็นลูกของตน ก็ยิ่งชวนคิดถึงการตามหาผู้เปลี่ยนแปลง หรือผู้รับสารจากพระเจ้าได้เช่นกัน

นักโทษหรือผู้เลือกมาอยู่ที่นี่จะได้เงื่อนไขให้นำของติดตัวมาได้หนึ่งอย่าง โกเรงเลือกหนังสือนิยาย Man of La Mancha (ดอนกิโฆเต้ แห่งลามันช่า ขุนนางต่ำศักดิ์นักฝัน) วรรณกรรมอมตะของสเปนโดย มิเกล เด เซร์บันเตส ซาอาเบดรา ในปี ค.ศ.1605 ซึ่งว่าด้วยการทำตามความฝันแม้จะเป็นสิ่งที่แทบเป็นไปไม่ได้…แต่ยิ่งนานวันเข้า เขาก็พบว่าตนเองค่อยๆ ลืมเลือนความฝัน ความหิวทำให้ตนแทบไม่ได้สนใจหนังสือ กินอาหารที่ได้รับมาโดยไม่สนใจใครผิดจากช่วงแรกๆ และละทิ้งความเป็นมนุษย์เข้าไปทุกที

โกเรงยังพบว่าถึงจะอยู่ชั้นสูงกว่าก็ใช่จะสบาย ความว่างและอิ่มท้องทำให้คิดฟุ้งซ่าน หลายคนอาจเลือกจบชีวิตเช่นเดียวกับอีกหลายคนที่เมื่อทราบว่าตนอยู่ชั้นที่ไร้ทางรอดก็เลือกจะจบชีวิตตนเองได้เช่นกัน รวมถึงพบกับผู้คนที่มีมุมมองต่อสถานที่แห่งนี้ต่างกันออกไป บางคนเชื่อว่ามันคือแพลตฟอร์มที่ออกแบบมาให้เราต้องแบ่งอาหารเท่าๆ กันทุกชั้น แต่คนที่เข้ามากลับไม่มีทำตามเงื่อนไขดังกล่าวสักคน หรือคนที่เชื่อว่าหากขึ้นไปบนชั้นสูงสุดได้จะพบกับสัจธรรมบางอย่างจากพระผู้เป็นเจ้า

การกระทำที่โหดเหี้ยมต่อกันของผู้คนในเรื่อง ทำใหัมันเป็นหนังที่มีฉากนองเลือดมากมาย โดยเฉพาะช่วงท้ายๆ ภาพศพคนตายอย่างสยอดสยองมีมากขึ้นเรื่อยๆ หากการดำเนินเรื่องที่มีสถานการณ์ใหม่ๆ เข้ามาของ กัซเตลู-เออรูเทีย ก็สร้างความสนใจใคร่รู้ให้เราต่อเนื่องไปจนจบ

มันอาจเป็นงานวิพากษ์สถานการณ์ของโลกทุนนิยมในปัจจุบัน ที่ทำให้สถานะทางสังคมลดหลั่นกันเป็นลำดับชั้นดังเรื่อง (ดังที่มีคนกล่าวในเรื่องว่าคนชั้นตรงกลางสบายที่สุด ซึ่งก็อาจเปรียบสภาพของชนชั้นกลางในสังคม) หรือวิพากษ์ศาสนาในโลกที่ขาดแคลนอาหารมากขึ้นเรื่อยๆ บีบให้ผู้คนมีโอกาสในการได้รับอาหารไม่เท่ากันหันเข้าหาศาสนามากยิ่งขึ้นด้วยสภาพที่ไร้ซึ่งทางออกแก่ชีวิตไม่ต่างจากผู้คนยุคโบราณ

ขณะเดียวกันความหมายดังชื่อเรื่องอย่างต้นแบบ หรือแพลตฟอร์ม ก็ทำให้ตัวละครในเรื่องสามารถขบคิดตีความหอคอยแห่งนี้เช่นกันว่ามันสร้างมาเพื่อวัตถุประสงค์อะไร ? ซึ่งก็ดูเหมือนแต่ละตัวละครก็สามารถตีความ และเลือกมองมันต่างกันได้ต่างนานา

แน่นอนว่าบทสรุปของหนังที่แทบไม่มีการอธิบาย หรือคำตอบที่ชัดเจนน่าจะสร้างความหงุดหงิดให้คนที่ต้องการความกระจ่างเป็นแน่ แต่ก็นับเป็นเสน่ห์ของภาพยนตร์เรื่องนี้ที่ปล่อยให้คนดูตีความขบคิดกันเองต่อไป